Prostat bezi 40’lı yaşlardan itibaren giderek büyümeye başlar. Özellikle prostatın iç kısmı büyüyebilir ve normalde bir kestane büyüklüğünde olan prostat bezi bir elma hatta portakal büyüklüğüne kadar erişebilir. Bu duruma iyi huylu prostat büyümesi veya medikal adıyla BPH (benign prostatic hyperplasia) denmektedir.
Ne sıklıkla gözlenir ve prostat kanseriyle aynı hastalık mıdır?
Yapılan çalışmalarda 60 yaşındaki erkeklerin %50’sinde, 80 yaşındaki erkeklerin ise %90’ında iyi huylu prostat büyümesinin görüldüğü bildirilmektedir. BPH ile Prostat kanseri ayrı hastalıklardır. BPH prostat kanserine yol açmamakla birlikte bir arada bulunabilirler.
Hastalar hangi şikayetlerle başvurmaktadır?
Prostat büyürken idrar yolunu tıkayarak idrar akışını engellemeye başlar. Bu hastalığın seyrinde, tıkanıklığın derecesine bağlı olarak hastalarda idrar yapmayla ilgili yakınmalar başlar.
Hastaların yakınmaları 2 ana grupta değerlendirilir :
1) Tıkanmaya bağlı yakınmalar (Obstrüktif):
İdrar kuvvetinin ve kalınlığının azalması
İdrarı başlatmakta güçlük
Kesik kesik idrar yapma
İdrarın sonunda damlama
İdrarı tam boşaltamama hissi
İdrarda kan
2) İdrar kesesinin uyarılmasına bağlı yakınmalar (İrritatif):
Sık idrar yapma (gündüz ve gece)
Ani idrar yapma isteği
İdrar yapma hissi oluştuğunda idrar kaçırma
İdrar yaparken yanma ve sızı hissinin olması
BPH’da prostatın büyümesi tek başına önemli bir bulgu değildir. Büyümeyle birlikte hastanın şikayetlerinin ortaya çıkması, şikayetlerin derecesinin artması ve bu büyümenin idrar yollarında oluşturduğu olumsuz etkiler (komplikasyonlar) hastalığın önemini ortaya çıkartan unsurlardır.
Hangi incelemeleri yapmaktayız?
Parmakla prostat muayenesi ve PSA incelemesi, prostat kanseri ayrımı için bu şikayetlerle gelen hastalarda bakılmalıdır. Bunun haricinde idrar akım hızı (üroflowmetri), idrar tahlili, ultrasonografi mutlaka değerlendirilmeli ve hastanın durumu ortaya konmalıdır.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
İlaçlarla tedavi: BPH semptomları kişinin günlük aktivitelerini ve yaşam kalitesini bozmaya başladığında tedaviye geçilir. Genellikle ilk seçenek ilaçlardır.
Transüretral Prostat Rezeksiyonu (TURP): Transüretral Prostat Rezeksiyonu, iyi huylu prostat büyümesinin (BPH) cerrahi tedavisinde en sık uygulanan yöntemdir. Bu yöntem genel ve spinal (belden uyuşturarak) anesteziyle uygulanabilmektedir. Hastanemizde bu yöntem plazmakinetik sistem sayesinde minimal kanamayla hastayı 2 gün yatırarak konforlu bir şekilde uygulanmaktadır. Bu yöntem sayesinde hastalar günlük işlerine ameliyat sonrası en kısa sürede dönebilmektedir.
Açık prostatektomi: Açık olarak uygulanan bu işlem günümüzde sadece kapalı olarak yapılamayan çok büyük prostatlar için uygulanmaktadır.
Prostat kanseri taraması için ne zaman başvurulmalı?
Tarama için önerilen yaş 50 dir. Ancak ailede prostat kanseri olması durumunda 45 yaş üstü erkeklerin PSA ve parmakla prostat muayenesi yaptırması öneririz.
PSA ve muayenede anormallik saptanan hastalara tanı için ne gibi tetkikler yapılmaktadır?
Prostat kanserinin kesin tanısı prostat biyopsisi ile konulmaktadır. Hastanemizde lokal ve sedasyon ile prostat biyopsisi ağrısız bir şekilde uygulanmaktadır. İşlem yaklaşık 10 dk. sürmektedir ve hasta aynı gün taburcu olarak günlük hayatına bir sıkıntı yaşamadan dönmektedir.